تهاجم فرهنگی از نگاه قرآن

در رابطه با تهاجم فرهنگی از نگاه قرآن بگویید. بررسی تهاجم فرهنگی از نگاه قرآن وتعالیم وحی در این زمینه, فرصت طولانی را می طلبد,ازاینروبطور اختصار اموری مطرح می گردد:

1-پیشینه تهاجم فرهنگی :هجوم فرهنگی از کجا شروع شد؟آیا هجوم فرهنگی پدیده جدیدی است یا سابقه دار است؟بررسی تاریخی این موضوع وقتگیر است وتحقیقات فراوانی نیاز دارداما اجمالا قرآن کریم می فر ماید«وکذلک جعلنا لکل نبی عدوا شیاطین الانس والجن»;سوره انعام آیه 112 .در برابر تمام پیامبران دشمنانی از شیاطین جن وانس وجود داشته است برای اینکه میدان آزمایش وتکامل مردم باز باشد ومردم با اختیار خود راه درست را بر گزینند. در ادامه به نوع فعالیت شیاطین اشاره شده که کار آنها این بوده که سخنان فریبنده ای برای اغفال یکدیگر بطور سری ودر گوشی به هم می گفتند« یوحی بعضهم الی بعض زخرف القول غرورا »استفاده از سخنان زیبا وخوش ظاهر اما بی باطن وبی مغز کار شیاطین است تا دیگران را بفریبند.
در پایان آیه می فرماید:«ولو شاء ربک ما فعلوه فذرهم وما یفترون»اگرخداوند می خواست می توانست به اجبار جلو همه آنها را بگیردولی برای باز بودن راه آزمایش باید هر دو گروه فعالیت کنند ومومنان راستین فریب آنها را نمی خورندافراد سطحی نگر وظاهر بین که تحت تربیت انبیاء قرار نگرفتند تحت تاثیر قرار می گیرند. در نتیجه معلوم شد که تهاجم فرهنگی از همان ابتدا وجود داشته است.
زمینه های تهاجم فرهنگی
فاصله گرفتن از تعالیم آسمانی اسلام,تاثیر پذیری از فرهنگ بیگانه واستحاله فرهنگی,پیروی از هواهای نفسانی,تساهل فرهنگی ,و...سبب تسلط بیگانگان برافکار وعقائدوفرهنگ ما می شود.ولا ترکنوا الی الذین ظلموا فتمسکم النار;( سوره هود آیه 113) وبرظالمان تکیه ننمائیدکه موجب می شود آتش شما را فرا گیرد میل ورضایت به کارهای آنهاپیدا نکنید.ودوا لو تدهن فیدهنون ;قلم 9 آنها دوست دارند نرمش(توام با انحراف از مسیر حق)نشان دهی تا آنها نیز نرمش نشان دهند.
شیوه های تهاجم
از شیوه های رایج وقدیمی برای مبارزه با منادیان حق وعدالت,آنست که محیط را آنچنان پر ازجنجال می کنند که هیچ کس صدای آنها را نشنود جنجال آفرینی رسانه های استکباری وسلطه خبری آنها درزمان ما امری مشهود می باشد که فرصت عرض اندام به طرف مقابل نمی دهدوآنقدر جو را مسموم می کند که صدای حق طلبان به جائی نمی رسد. قرآن کریم می فرماید:«وقال الذین کفروا لا تسمعوا لهذا القرآن والغوا فیه لعلکم تغلبون»; فصلت 16 کافران گفتند :گوش به این قرآن فرا ندهیدوبه هنگام تلاوت آن جنجال کنید تا پیروز شوید. وآیات 31و 35 انفال ,سبا43,
اهداف تهاجم فرهنگی
تلاش برای بی عقیده کردن ودست برداشتن از آئین ولا یزالون یقاتلونکم حتی یردوکم عن دینکم ان استطاعوا;( بقره 217) مشرکان پیوسته با شما می جنگند تا اگر بتوانند شما را از آئین خود بر گردانند.ولن ترضی عنک الیهود ولا النصاری حتی تتبع ملتهم ;«سوره بقره آیه 120»آنها (یهود ونصاری)هر گز از تو راضی نخواهند شد مگر اینکه بطور کامل تسلیم خواسته های آنها وپیرو آئینشان شوی…
گفته شده شان نزول آیه ماجرای تغییر قبله ومایوس شدن آنها از پیامبر(ص)می باشد زیرا انها انتظارداشتند که پیامبر در قبله با آنها موافقت کند وقتی قبله مسلمانها تغییر کرد آنها از پیامبر(ص) مایوس شدند پیامبر تلاش می کرد آنها را راضی وجذب کند آیه فوق نازل شد واعلام کردکه این گروه با هیچ چیز جز پذیرش آئین آنها از تو راضی نمی شوند. می شود استفاده کرد که کوتاه آمدن ومماشات با بیگانگان سودی ندارد وآنها تسلیم نمی شوند مگر اینکه ما دست از عقیده خود برداریم وبا آنها همراه شویم تلاش آنها برای بی هویت کردن ماست وبه کمتر از آن راضی نمی شوندوتجربه نشان داده که کوتاه آمدن وهمراهی جزئی با آنها ثمره ای نداشته وقدم به قدم بر مطالبات خود می افزایند تا اینکه ما را در بست تسلیم کنند. امروز اگر در برابر خواسته های استکباری وتها جمات آنها ومتهم کردن ما به نقض حقوق بشر ونقض حقوق زنان واقلیتهای مذهبی کوتاه بیائیم مارا تا پایان تعقیب می کنند تا ما از اعتقادات خود دست برداریم.اینها بخشی از آیات مربوط به تهاجم فرهنگی است بر رسی همه آنها از حوصله این پرسش وپاسخ بیرون است وباید در کتابهای مرتبط با موضوع پیگیری نمود.تهاجم فرهنگی استاد محمد تقی مصباح یزدی, انتشارات موسسه امام خمینی ره . راههای تهاجم فرهنگی ومبارزه با آن, سید مرتضی حسینی اصفهانی,انتشارات فرهنگ قر آن
اصولا از دیدگاه قرآن باطل نمودی کاذب و فریبنده داشته و روی حق را می پوشاند: «انزل من السماء ماءا فسالت اودیه بقدرها فاحتمل السیل زبدا رابیا و مما یوقدون علیه فی النار ابتغاء حلیه او متاع زبد مثله، کذلک یضرب الله الحق والباطل، فاما الزبد فیذهب جفاءا و اما ما ینفع الناس فیمکث فی الارض کذلک یضرب الله الامثال»;(رعد، آیه17). همانگونه که کف روی آب را می گیرد و می پوشاند، به طوری که اگر آدم بی خبری بیاید نگاه کند و از ماهیت قضیه خبر نداشته باشد کف خروشان را می بیند که در حرکت است و توجهی به آب باران که زیر این کف هاست نمی کند، در حالی که این آب است که چنین خروشان حرکت می کند نه کف، ولی چون کف ها روی آب را گرفته اند، چشم ظاهر بین که به اعماق واقعیات نفوذ نداشته باشد، فقط کف را می بیند. باطل هم همچنین است که بر نیروی حق سوار می شود و روی آن را می پوشاند، به طوری که اگر کسی ظاهر جامعه را ببیند و به اعماق آن نظر نیندازد، همان قله های شامخ و افراد چشم پر کن را می بیند (حق و باطل، استاد مطهری، انتشارات صدرا، ص 49).
در جامعه ما هم وضعیت همین گونه است، از برداشت های سطحی به ظاهر برخی جوانان و... چنین استنباط می شود که ارزش های غیر اسلامی و غربی توانسته است بر روح و جان جوانان ما حاکم شود، اما نگاهی دقیق بنمایه های فکری، اعتقادی و عملکردهای مذهبی آنان، خلاف این برداشت را به اثبات می رساند و این بنمایه های فکری و اعتقادی عمیق است که به راحتی می تواند در کوتاه مدت تحولی بسیار عمیق حتی در جوانان که به دنبال مظاهر غربی افتاده اند، تحولی عظیم به وجود بیاورد؛ به فرموده قرآن کریم «بل نقذف بالحق علی الباطل، فیدمغه فاذا هو زاهق؛ از حق یک نیروی انقلابی می سازیم، آن را بر باطل می افکنیم ناگهان می بینی که باطل بر افتاد، باطل اصلا رفتنی است» انبیاء، آیه 18. بحمدالله به برکت انقلاب اسلامی و معارف و فرهنگ غنی اسلامی، از ظرفیت های بسیار بالای تبلیغاتی و فرهنگی برخوردار هستیم و انصافا کارهای بسیار عظیمی هم انجام شده است ولی باید به این واقعیت نیز اذعان داشت که طرف مقابل ما هم از تکنولوژی و ابزارهای بسیار پیشرفته تبلیغی برخوردار بوده که این هم می تواند به میزان بسیار زیادی در تأثیرگذاری تهاجم فرهنگی بر روی برخی از جوانان ما مؤثر واقع شود و فرهنگ منحط و باطل خود را با استفاده از دقیق ترین، ظریف ترین و جذاب ترین شیوه های تبلیغاتی منتقل نمایند.
علاوه بر امکانات مادی پیشرفته آنان، عامل دیگری که به شدت در تأثیرگذاری تهاجم فرهنگی غرب نقش اساسی دارد، همسویی و همخوانی محتوای آن با خواسته ها و امیال نفسانی و غرایز شهوانی بشر می باشد و طبیعی است که سوق دادن جوامع انسانی به سوی انحطاط و تباهی با استفاده از این ابزارها به مراتب آسان تر از هدایت آنان -که به نوعی محدودیت و تعیین محدوده برای غرایز و امیال نفسانی است - می باشد. علاوه بر قوت امکانات مادی، دشمن و همسویی آن با امیال نفسانی، متأسفانه برخی نقاط ضعف در مدیریت فرهنگی کشور مشاهده می شود، به نحوی که از یک سو آنگونه که شایسته و مطلوب جامعه و نظام اسلامی ما بوده، نتوانسته است ارزش ها و فرهنگ اصیل اسلامی را در تمامی بخش های جامعه و خصوصا دانشگاه ها، تثبیت و نهادینه سازد و از سوی دیگر، وحدت رویه و وفاق لازم در کارکردهای این مجموعه به صورت کامل مشاهده نمی شود و بالاخره این که وجود برخی تفکرها در برخی بخش های فرهنگی در مقطعی زمینه های ترویج و تأثیرگذاری تهاجم فرهنگی غرب را مساعد نمود. هر چند با مجاهدت های سایر مسؤولین و بخش های فرهنگی متعهد، تا حدود زیادی از ادامه و عمق این فاجعه کاسته شد.
تهاجم فرهنگی
تهاجم فرهنگی یکی از نمودهای جهانی سازی است که بنا دارد فرهنگ و تمدن غربی _ آمریکایی را بر دیگران به ویژه فرهنگ های اسلامی غالب کنند و فرهنگ های دیگر را از درون تهی نمایند. این تهاجم در رابطه با فرهنگ اسلامی _ شیعی ایرانیان از شدت بیشتری برخوردار است. واقعیت این است که تهاجم فرهنگی مقوله ای حقیقی و جدی و برنامه ریزی شده می باشد و تنها راه مبارزه با آن نیز مصونیت بخشیدن به جوانان و سایر افراد جامعه از راه تمسک به فرهنگ غنی اسلامی و ملی این مرز بوم و استفاده کارآمد از همه امکانات خصوصا دستگاه های فرهنگی و بسیج همه اقشار مردم, براساس برنامه ای دقیق و حساب شده می باشد. بر این اساس مهم ترین راه های مبارزه با آن عبارتند از:
1- حفظ و تعمیق ارزش های اسلامی و ملی از طریق فرآیند صحیح جامعه پذیری و عوامل آن مانند خانواده, مدرسه, رسانه ها و... و آگاه نمودن جوانان با پیشینه های درخشان تمدن اسلامی و دستاوردهای مادی و معنوی عظیم انقلاب اسلامی . 2- تحقق حیات طیبه اسلامی و حفظ ارزش های انقلابی , استقرار عدالت اجتماعی و قسط اسلامی و تأمین رفاه, سعادت, صلح و امنیت برای مردم در سایه ایمان به خداوند و حاکمیت ارزش های الهی . 3- هوشیاری و بیداری در مقابل انحراف معنوی جامعه اسلامی . 4- احیای فریضه مهم امر به معروف و نهی از منکر که به عنوان یکی از ارکان اساسی اسلام و ضامن حفظ و بقای فرایض و ارزش های الهی می باشد. 5- ایجاد باوری عمیق, درونی, ریشه دار, عقلانی و مبتنی بر نظام ارزشی اسلام در مدیران جامعه به معنی کسانی که در دستگاه های رسمی, تقنینی, اجرایی, قضایی, نظامی, انتظامی, آموزشی, فرهنگی و تبلیغی و... نقش ایفا می کنند. 6- تلاش و تدبیر جدی, گسترده و عمیق برای لحاظ نظام ارزشی مطلوب در همه فعالیت ها و اقدامات, در بخش های مختلف جامعه و در عرصه های گوناگون سیاسی, اقتصادی, فرهنگی و… 7- تبلور و تجلی این نظام ارزشی در رفتار حقیقی و حقوقی مدیران, ساختار کلان کشور و برنامه های اجرایی ... به طور کلی برای مصون ماندن از تهاجم فرهنگی بیگانگان و گریز از الگوها و گرایشات غربی دو جهاد عمده لازم است : جهاد علمی و عملی.
الف ) در جهاد علمی شخص باید معرفت خویش را نسبت به ارزش ها و هنجارهای دینی پیوسته روزافزون سازد و نیک را از بد و سره را از ناسره به خوبی بازشناسد و با شعور و آگاهی همواره در مسیر نیکی ها گام بردارد. ب ) جهاد عملی به دو بخش تقسیم می شود:
1- جهاد عملی فردی ; این جهاد حرکتی دائمی و خستگی ناپذیر در برابر هواها و خواسته های نفسانی است. این جهاد عزمی استوار و مراقبتی دائمی می طلبد و بدون ارتباط پیوسته با خدا و جدیت در مخالفت با شیطان نفس نمی توان از آن سرافراز بیرون آمد. یکی از راه های کاربردی مناسب برای بالا بردن میزان موفقیت در این مسیر اجرای برنامه مشارطه, مراقبه, محاسبه است که به ضمیمه ارسال می گردد. در این مسیر شخص باید ابتدا به انجام واجبات و ترک محرمات همت گمارد, در مرتبه دوم انجام مستحبات و ترک مکروهات را وجهه همت خویش قرار دهد و در مرتبه سوم هر آنچه غیر الهی است, حتی برخی از مباحات, را از خود دور سازد و به غیر خدا و آنچه مطلوب اوست نپردازد. 2- جهاد عملی اجتماعی ; کوششی جمعی در جهت تغییر و اصلاح جامعه و مبارزه با آلودگی ها و انحرافات و بسط علم , اخلاق , معنویت و فضیلت و تقوی در جامعه است . این مهم نیز مستلزم برنامه ریزی دقیق و مشورت و همگامی با صاحب نظران و دیگر دوستان همراه و هم رأی است. در پایان ذکر این نکته لازم است که مسلما برخورد فیزیکی و بستن مرزها و... هرگز به عنوان بهترین یا آخرین راه حل نمی باشد و تحقق آن نیز در عصر ارتباطات و پیشرفت تکنولوژی به صورت کامل امکان پذیر نیست, اما در مواردی لازم است و از تأثیر و نفوذ بیشتر تهاجم فرهنگی جلوگیری به عمل می آورد.
در رابطه با مقابله با شبیخون فرهنگى دشمنان وظایفى بر عهده دولت و وظایفى بر دوش مردم بویژه جوانان است:
الف) وظایف دولت:
1) اصلاح برنامه‏هاى رادیو و تلویزیون. 2) احیاى مساجد و کانون هاى دینى فرهنگى و تربیتى. 3) سرمایه‏گذارى جدى در اصلاح وضعیت مدارس و دانشگاه ها. 4) جدیت در برخورد با منکرات اجتماعى. 5) آگاهى بخشیدن به جامعه از ترفندهاى دشمن و خطرات آن و راه‏هاى پیشگیرى و مقابله و… 6) ایجاد سرگرمى‏هاى سالم و مفید و جاذب که مانع بزرگ از توجه مردم به برنامه‏هاى مبتذل دشمن گردد.
ب) وظایف مردم:
1) حضور هر چه بیشتر در مراسم دینى. 2) کیفیت و غنا بخشیدن به برنامه‏هاى مذهبى. 3) بالا بردن سطح معلومات و تعمیق آگاهى‏هاى دینى و استحکام بخشیدن به ایمان و اعتقادات مذهبى. 4) احیاى هر چه بهتر امر به معروف و نهى از منکر
برای آگاهی بیشتر ر.ک: 1- فرهنگ و تهاجم فرهنگی , برگرفته از سخنان مقام معظم رهبری 2- انقلاب و ارزش ها, علی ذوعلم 3- ابوالفضل اشرفی , بحران هویت اجتماعی و آسیب شناسی انقلاب (مجموعه مقالات آسیب شناسی انقلاب اسلامی )
راهکارهای مقابله با تهاجم فرهنگی:
تهاجم فرهنگی، مقوله‏ای حقیقی و برنامه‏ریزی شده است و تنها راه مبارزه با آن نیز مصونیت بخشیدن به جوانان و دیگر افراد جامعه است. از راه تمسّک به فرهنگ غنی اسلامی و ملّی این مرز و بوم و استفاده کارآمد از همه امکانات ـ به ویژه دستگاه‏های فرهنگی‏ ـ و بسیج همه اقشار مردم براساس برنامه‏ای دقیق و حساب شده، می‏توان به این مهم دست یافت. بر این اساس، مهم‏ترین راه‏های مصون ماندن از این تهاجم، عبارت است از:
1. حفظ و تعمیق ارزش‏های اسلامی و ملّی از طریق فرآیند صحیح جامعه‏پذیری و عوامل آن؛ (مانند خانواده، مدرسه، رسانه‏ها و....) و نیز آگاه نمودن جوانان با پیشینه‏های درخشان تمدنّ اسلامی و دستاوردهای مادی و معنوی عظیم انقلاب اسلامی. 2. تحققّ حیات طیبه اسلامی و حفظ ارزش‏های انقلابی، استقرار عدالت اجتماعی و قسط اسلامی، تأمین رفاه و امنیت برای مردم در سایه ایمان به خداوند و حاکمیت ارزش‏های الهی. 3. هوشیاری و بیداری در مقابل انحراف معنوی جامعه اسلامی. 4. احیای فریضه مهم امر به معروف و نهی از منکر که یکی از ارکان اساسی اسلام و ضامن حفظ و بقای فرایض و ارزش‏های الهی است. 5. ایجاد باور عمیق، ریشه‏دار، عقلانی و مبتنی بر نظام ارزشی اسلام در مدیران جامعه؛ یعنی، کسانی که در دستگاه‏های رسمی قانونی، به ویژه فرهنگی، نقش ایفا می‏کنند. 6. تلاش و تدبیر جدی و گسترده برای تثبیت نظام ارزشی مطلوب در بخش‏های مختلف جامعه (اعم از سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و...). 7. تبلور و تجلّی این نظام ارزشی در رفتار حقیقی و حقوقی مدیران ساختار کلان کشور و برنامه‏های اجرایی.
برای مصون ماندن از تهاجم فرهنگی بیگانگان و گریز از الگوها و گرایش های غربی در دو جهاد عمده باید کوشید: جهاد علمی و عملی. در جهاد علمی، شخص باید معرفت خویش را نسبت به ارزش‏ها و هنجارهای دینی پیوسته روزافزون سازد تا نیک را از بد، و سره را از ناسره، به خوبی بازشناسد و با شعور و آگاهی در مسیر نیکی‏ها گام بردارد. جهاد عملی به دو بخش تقسیم می‏شود: فردی و اجتماعی.
جهاد عملی فردی حرکتی دائمی و خستگی‏ناپذیر در برابر هواها و خواسته‏های نفسانی است. این جهاد، عزمی استوار و مراقبتی دائمی می‏طلبد و بدون ارتباط پیوسته با خدا و جدیتّ در مخالفت با شیطان نفس، نمی‏توان از آن سرافراز بیرون آمد. در این مسیر، شخص باید نخست به انجام واجبات و ترک محرمات همت گمارد. در مرتبه دوم، انجام مستحبّات و ترک مکروهات را وجهه همت خویش قرار دهد و در مرتبه سوم هر آنچه غیر خدایی است‏ـ حتی برخی از مباحات راـ از خود دور سازد و به غیر خدا و آنچه مطلوب او است، نپردازد.
اما جهاد عملی اجتماعی، کوششی جمعی است در جهت تغییر و اصلاح جامعه و مبارزه با آلودگی‏ها و انحرافات، و بسط علم، اخلاق، معنویت، فضیلت و تقوا در جامعه. این مهم نیز مستلزم برنامه‏ریزی دقیق و مشورت و همگامی با صاحب‏نظران و دیگر دوستان همراه و هم‏رأی است.
در پایان، گفتنی است برخورد فیزیکی، بستن مرزها و کارهایی از این دست، هرگز بهترین یا آخرین راه حل نیست. به علاوه، تحقق آن نیز در عصر ارتباطات و پیشرفت فن‏آوری به صورت کامل امکان‏پذیر نیست؛ اما در مواردی لازم است و از تأثیر و نفوذ بیش تر تهاجم فرهنگی جلوگیری می‏کند.